Je kent het wel van de films: een midlife-crisis. Je ziet een man van middelbare leeftijd, met zijn eigen onzekerheden, allerlei impuls aankopen doen en vervolgens wegrijden in een rode Porsche. Eentje die hij waarschijnlijk niet kan betalen. Zo’n man is het symbool voor een midlife-crisis geworden. Maar wist je dat je op de helft van deze midlife ook al in een zingevingscrisis kan verkeren?

Een midlife crisis is een psychologisch verzamelbegrip van de ontwikkelingsfase van mensen tussen de 40 en 65 jaar. Tijdens deze periode zijn de kinderen vaak opgegroeid, uit huis vertrokken, is de hypotheek afbetaald en komen er allerlei verandering tot stand. Dat kan wel voor de nodige twijfels en onzekerheden zorgen, vooral op het gebied van zingeving. Het is een periode van zelfreflectie en naar binnen keren: waar word ik echt gelukkig van? Wat is belangrijk? En wat helemaal niet? Iemand in de leeftijdscategorie van 40 en 65 jaar kan behoorlijk in de knoei raken als het antwoord op deze vragen niet direct gegeven kan worden. Onzekerheid en onrust zijn het vervolg.

Het jongere zusje van de midlife: quarterlife crisis

Je denkt dus bij een midlife crisis aan die stereotype man, die rijdt in een rode Porsche en de spanning in zijn liefdesleven opzoekt. Maar, een midlife crisis kan iedereen overkomen – laat ik daar duidelijk over zijn. Hetzelfde geldt voor een quarterlife crisis, het jongere zusje van de midlife. Een quarterlife crisis wordt vooral gekenmerkt door de angst om keuzes te maken voor de richting en kwaliteit van jouw leven. Het moment waarop zo’n crisis meestal opspeelt is rond de 25 jaar en kan tot aan de 35 jaar (gemiddeld) voorkomen. Andere benaming: dertigersdip.

Laat ik als allereerste zeggen dat een quarterlife crisis anders is dan een burn-out of depressie. Sterker nog: het mag ook niet met elkaar vergeleken worden naar mijn idee, want dan ben je met appels en peren bezig. Een quarterlife crisis ontstaat vooral als je moeite hebt met antwoord geven op vragen zoals:

• Wie ben ik?
• Wat wil ik?
• Wat zijn mijn talenten?
• Waar wil ik naartoe met mijn leven?
• Hoe geef ik mijn loopbaan vorm?

Een soort identiteitscrisis waardoor je moeilijk woorden kan geven aan wie je bent en wat je wilt.

Hoe ontstaat een quarterlife crisis?

De oorzaak van een quarterlife crisis is voor iedereen verschillend. Het is een combinatie van de omgeving waarin je leeft, de persoonlijke uitdagingen die je op dit moment kent en hoe je zelf over bepaalde thema’s denkt. Er zijn een aantal maatschappelijke ideeën in onze samenleving die zeker van grote invloed op jouw quarterlife crisis kunnen zijn. We hebben sinds de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog ook veel welvaart gekend, maar die welvaart heeft ook kanttekeningen.

De kapitalistische aard van onze samenleving zorgt er namelijk ook voor dat we nooit genoeg hebben. Het moet altijd, beter, meer en groter. Als je met dit idee groot wordt gebracht en dit ook tegenkomt op school, de universiteit en tijdens jouw werk is de kans dat je het idee hebt hierin mee te moeten erg waarschijnlijk. Het gevolg daarvan is dat je vooral naar de verwachtingen van anderen leeft en vrij weinig tijd steekt in het ontdekken van wie jij echt bent. Je bent vooral bezig met het goed willen doen voor anderen, in plaats van dat je jezelf en eigen ontwikkeling op 1 zet.

Welvaart brengt ook onrust

We hebben het dus – zeker in materialistische zin – beter gekregen, maar beter wil niet altijd makkelijker betekenen. Meer welvaart brengt meer keuzes met zich mee. Keuzes maken is niet voor iedereen makkelijk, zeker niet als je niet weet wie jezelf bent en waar je voor staat. Laat ik daar meteen bij zeggen dat dit ook dingen zijn die je altijd ontwikkelt. Jouw persoonlijkheid ontwikkelt zich ook. Maar er zou altijd een mogelijkheid moeten zijn dat je kunt vertellen wie je in essentie bent en waar je in gelooft.

Tegelijkertijd heeft de welvaart en ons toenemende materialistische succes ook voor onrust gezorgd. Het moet altijd meer en beter, maar goed is allang niet meer goed genoeg. De gemiddelde student zal zich behoorlijk bekneld voelen door prestatie- en werkdruk binnen het onderwijs. De gemiddelde werknemer wordt opgeslokt door bureaucratie, kantoortuinen en verwachtingen van collega’s. Die regelmatige overprikkeling van ons eigen energiesysteem, kan er dus ook voor zorgen dat je steeds minder idee hebt van wie je bent en daar dus ook niet meer voor durft te kiezen.

Het gevolg? Een steeds groter wordende moeite met het maken van keuzes, waardoor keuzes vooral stress opleveren. De angst om de verkeerde keuze te maken is groot en weegt ook zwaar. Op die manier blijf je in een vicieuze cirkel belanden, die maar moeilijk doorbroken kan worden. Hoe we onze maatschappij hebben ingericht, met een hoge prestatie- en werkdruk, draagt dus zeker bij aan het ontstaan van een quarterlife crisis.

Wat zijn de gevolgen van een quarterlife crisis?

Ook de gevolgen van een quarterlife crisis zijn voor iedereen anders. Het is namelijk zo dat je tijdens je leven hier op aarde altijd door periodes van twijfel, onzekerheid en onrust gaat. Dat hoort bij het leven. Voor de één blijft het echter bij deze periode van onrust, voor de ander is dit de basis voor grotere uitdagingen. Hoe je op uitdagingen reageert, is natuurlijk afhankelijk van de omgeving waarin je je bevindt, jouw persoonlijkheid en wat je hebt opgebouwd aan eigen ervaringen en overtuigingen.

De gevolgen van een quarterlife crisis lijken in de meeste situaties op een periode, die na een tijd bezinning, reflectie en mogelijke ondersteuning ook weer transformeert tot een nieuwe fase. Maar als je twijfels, onzekerheden en onrust die bij een quarterlife crisis hoort blijft negeren, kunnen de gevolgen wel een behoorlijke impact op je leven hebben. Zo kan het negeren van een quarterlife crisis (en de onderliggende problemen die daarbij horen) op termijn leiden tot een burn-out of depressie.

Een quarterlife crisis, is namelijk net zoals een burn-out of depressie, wel een duidelijk signaal van je lichaam. Er zijn bepaalde dingen in je leven waar je naar dient te kijken om jezelf verder te ontwikkelen en je welbevinden te vergroten. Dus neem een quarterlife crisis (of de signalen hiervan – ik kom hier later op terug) serieus en wuif het niet weg als iets dat vanzelf overgaat. Het kan zeker overgaan, maar dan wel met jouw ondersteuning.

Hoe ga je met een quarterlife crisis om?

De eerste twee (en naar mijn idee onmisbare tips) zijn: neem je quarterlife crisis serieus en denk aan jezelf. Een quarterlife crisis kan namelijk niet alleen met twijfels komen, maar ook met vermoeidheid, stress en enorme onzekerheid. Het is dus echt van belang dat jij jezelf en deze crisis serieus neemt. Anders loop je wel het risico dat een quarterlife tot een burn-out of depressie uitgroeit, terwijl je in deze fase ook nog preventief te werk kan gaan door te focussen op reflectie, rust en ruimte en eventuele ondersteuning van een professional.

Dat zou dus ook direct mijn derde tip zijn. Neem de moeite om ondersteuning te zoeken bij een professional. Je kunt dit doen door zelf op zoek te gaan naar een psycholoog of coach – maar let daarbij wel goed op dat deze persoon jou verder kan helpen. Er is natuurlijk veel onrust en kritiek op de coachingsindustrie, dus let goed op met wie je in zee gaat, maar onderschat de waarde van goede hulp ook niet. Je hebt ook de mogelijkheid om hulp te zoeken via de huisarts. Plan een gesprek in en hij/zij kan je doorverwijzen naar een passende plek voor jou.

Heb ik er eentje?

Hoe weet je of je je in een quarterlife crisis bevindt? Ook dat is voor iedereen verschillend. De één zal het van zichzelf weten, de ander heeft ondersteuning van een professional, vriend/vriendin of familielid nodig om hierachter te komen. Als je na het lezen van dit artikel het idee hebt dat je een quarterlife crisis hebt, zou ik altijd aanraden om er met iemand over te spreken. Kies hiervoor iemand die je vertrouwt en waarvan je weet dat je hier open over kan zijn. Het eerste gesprek kan ook altijd met een huisarts zijn, natuurlijk.

Kenmerken van een quarterlife crisis:

• Je voelt je gevangen in je huidige situatie – oftewel het gevoel dat je ergens in vastzit is groot. Meestal heeft dit te maken met een studie of een baan, maar het kan ook te maken hebben met je woonsituatie, relatie of vriendschappen. Er is een grote kans dat je dit gevoel van vastzitten ook op meerdere plekken in je leven terug ziet komen;
• De vergelijking met anderen gebeurt regelmatig – heb jij het gevoel dat anderen het veel beter doen dan jij? Kun je Instagram niet openen of bekruipt een onzeker gevoel je? Dit heeft waarschijnlijk te maken met iets waar je zelf onzeker over bent, waardoor je erbij anderen nog meer oplet;
• Er gaan veel zingevingsvragen door je heen – vragen zoals ‘wie ben ik?’, ‘wat wil ik?’ en ‘wat voor keuzes moet ik maken?’, gaan geregeld door je hoofd. Je weet er alleen geen antwoord op. Of het antwoord verandert steeds. Deze zingevingsvragen houden veel jonge mensen bezig terwijl ze zich een weg banen door hun volwassen leven;
• Je ervaart druk om succesvol te zijn – heb jij het gevoel alles voor elkaar te moeten hebben? Je bent niet de enige. De prestatiemaatschappij voert de druk behoorlijk op en dat kan voor de nodige hoge verwachtingen zorgen;
• ’s Avonds lig je vooral uitgeput op de bank – ben je in jouw vrije tijd vooral bezig met bijkomen van je inspanning? Merk je dat er weinig dingen zijn waar je energie van krijgt? Dit kunnen de voorsignalen van een burn-out zijn, maar het kan ook te maken hebben met een quarterlife crisis.

Twee boeken die kunnen helpen

Heb je dit artikel tot dit punt gelezen? En ben je op zoek naar meer kennis, ervaring en tips over de quarterlife crisis? Ik heb er zelf geen boek over geschreven, maar kan wel het boek Fuck the quarterlife crisis (aff.) van Femke Kamps aanraden. Ook het boek Twintigerstwijfels & dertigersdilemma’s (aff.) geschreven door Nienke Wijnants is een relevant boek.

Heb ik zelf een quarterlife crisis (gehad)?

Op het moment van schrijven (augustus 2022) heb ik soms het idee dat ik in een quarterlife crisis zit. Vooral omdat ik zo nu en dan flink twijfel over wat ik wil met mijn leven. Het is dus helemaal niet raar om hier als jongvolwassene doorheen te gaan. Ik ben zelf wel tot de conclusie gekomen dat ik niet in een quarterlife crisis zit, omdat ik verder op geen enkel herkenningspunt een vakje aantik.

Echter kan ik me het heel goed voorstellen dat deze moeite met kiezen, een bodem kan zijn voor een quarterlife crisis. Wat mij enorm helpt is praten en schrijven over wat mij bezighoudt. Waardoor ontstaan mijn twijfels? Welke overtuigingen heb ik over mijn carrièrekeuzes? Hoe helpen deze overtuigingen mij of juist niet? Toevallig heb ik in mijn eigen keuzeproces een enorm doorbraak gehad, juist door erover te praten en te schrijven. Minder doorgaan en onderdrukken, meer tijd nemen voor bezinning en reflectie.

Over Nikki

Goed verhaal lezen of zelf vertellen? Dan ben je hier aan het juiste webadres. Schrijven, verhalen en presenteren zijn mijn lust en leven. Ik ben dol op het bedenken, zoeken en vertellen van sterke verhalen. Dat doe ik graag als schrijver en spreker. Als strateeg ondersteun ik ondernemers bij het positioneren van hun boodschap, zodat ze met een goed verhaal de markt betreden en opvallen in hun branche.